Nguyễn-Xuân Nghĩa - Việt Báo Ngày 14/05/16
Bị
trọng thương vì chánh sách che mờ đạo lý
Sau
nhiều năm nghiên cứu với nhiệt tâm thiện chí, kinh tế gia Thụy Điển Gunnar Myrdal,
Giải Nobel Kinh tế 1974, để lại pho sách hơn hai ngàn chữ với một cái tựa ai oán:
"Thảm Kịch Á Châu". Đó là bộ "Asian Dramma - An Inquiry Into the Poverty of Nations", xuất bản
năm 1968.
Là
nhà kinh tế thiên tả, kịch liệt phản chiến trong cuộc chiến Việt Nam, Giáo sư
Myrdal muốn giải cái nghiệp nghèo đói của lục địa da vàng, rồi loay hoay với những
bất toàn của giải pháp tập trung quản lý bằng kế hoạch. Chỉ 30 năm sau, bộ sách
ba tập của ông coi như lỗi thời vì bị thực tế Á Châu phủ nhận: cả lục địa đã
chuyển mình, từng nước chạy theo quy luật thị trường và trở nên một trung tâm
thịnh vượng mới của nhân loại với nhiều phép lạ rồng cọp.
Myrdal
mất vào năm 1987, quá sớm để có thể thấy ra điều ấy. Nếu còn sống, có lẽ ông phải
viết lại "Thảm Kịch Á Châu" - với nội dung khác.
Lục
địa này có thể trở thành thịnh vượng hơn nhờ cái quy luật kinh tế tự do mà ông
ta rất ghét. Nhưng Á Châu ngày nay lại mất hồn và xa rời cái lý tưởng mà ông và
bà vợ, Giải Nobel Hoà bình năm 1982 nhờ công trình vận động tài giảm binh bị, đã
từng theo đuổi khi còn sống....
Ngày
nay, Châu Á bị trọng thương sau khi ngả theo tinh thần "trọng thương" - mercantilist.
Nôm na là coi trọng thương nghiệp mà bất kể tới những tiêu chuẩn khác về tinh
thần. Quá lý tài.
Ngày
nay, lâu lâu thế giới nhắc đến bản lãnh quỷ dữ của lãnh tụ Bắc Hàn, hoặc số phận
hẩm hiu của những người đấu tranh cho dân chủ tại Trung Quốc. Lâu lâu thôi. Còn
lại, tin tức hàng ngày của Á Châu là những bảng số xanh đỏ lập lòe của thị trường.
Là tài sản khổng lồ đứng đầu thế giới của ba ngân hàng Trung Quốc. Theo thứ tự vừa
qua của tạp chí Forbes là ICBC, China Construction Bank, Agriculture Bank of
China, còn cao hơn JP Morgan Chase của Mỹ. Tin tức mới đến tức mình là thành tích
của Lenovo về máy vi tính, hay nghiệp vụ phát hành cổ phiếu đầu tiên IPO của
Alibaba, hoặc phong cách ăn mặc của doanh gia cầm đầu công ty này là Jack
Ma....
Trọng
tâm thế giới đã chuyển về Á Châu. Nói theo các chiến lược gia thì trọng lực kinh
tế toàn cầu đã nghiêng về Đông Á, nơi có hai tỷ 300 triệu dân sinh sống và sản
xuất ra 31% sản lượng toàn cầu.
Gunnar
Myrdal quả nhiên là lo bò trắng răng, chứ rồng cọp đã xuất hiện ở phía Tây của
Thái Bình Dương!
***
Nhưng
vì sao vòi rồng lại phun nước quanh giàn khoan HD-981 của tập đoàn CNOOC giữa vùng
Hoàng Sa của Việt Nam? Vì sao Tổng thống Mỹ vừa bẽn lẽn rời Á Châu thì Phi Luật
Tân báo động việc Trung Quốc khởi sự xây dựng phi đạo trên bãi đá Gạc Ma của quần
đảo Trường Sa mà Bắc Kinh đã cướp của Việt Nam từ Tháng Ba năm 1988?
Vì
sao Hiệp hội ASEAN của 10 quốc gia Đông Nam Á đã kết thúc thượng đỉnh năm nay tại
Miến Điện với im lặng đầy lúng túng về những gì đang xảy ra trong vùng biển Đông
Nam Á?
Vì
sao cùng với tin tức kinh doanh về Bank of China, thời sự lại nhắc tới các địa
danh lạ hoắc như Macclesfield Bank, Reed Bank? Hay Subi Reef, Johnson South
Reef, là bãi Gạc Ma của Trường Sa? Tại sao bạo động đã bùng nổ tại trung tâm công
nghiệp Bình Dương của Việt Nam và công nhân thiệt mạng trong doanh nghiệp Trung
Quốc ở Hà Tĩnh?
Hỏi
lại cho gọn, tại sao Trung Quốc là mối nguy cho các nước láng giềng tại Đông Á
và Hoa Kỳ đòi chuyển trục về Đông Á rồi lại hững hờ quay lưng để các nước ASEAN
ngơ ngác?
Chỉ
vì cái tật trọng thương!
***
Sau
nhiều thập niên phát triển, cả khối Châu Á dại dột tin rằng kinh tế thị trường
sẽ mở ra một khu vực "nhất thể hóa", các nước trao đổi làm ăn với
nhau sẽ vì quyền lợi kinh tế mà khỏi nã đạn vào nhau. Tiêu chí của Đông Nam Á là
sẽ hoàn thành cộng đồng kinh tế vào năm tới.
Nhưng
đèn nhà nào nhà ấy rạng, mạng người nào người ấy giữ.
Chỉ
vì trong cõi Châu Á, các nước Đông Nam Á là yếu thế nhất về an ninh nếu so với khả
năng phòng vệ của Đài Loan, Nam Hàn và Nhật Bản. Mà cũng là những quốc gia yếu nhất
khi nói về nhân quyền hoặc dân chủ, thua xa ba nước Đông Bắc Á kể trên. Là những
"câu lạc bộ kinh tế" đơn thuần, nhóm ASEAN coi việc hợp tác làm ăn là
chính và phủ lên tất cả một bức màn đen là "không xen lấn vào nội bộ của các
thành viên".
Lý
luận thuộc loại vùi đầu trong cát như vậy đã được một cường quốc tận dụng.
Trung
Quốc coi vùng Đông Á là chuyện nội bộ của các nước Á Châu, nên Hoa Kỳ hoặc Châu
Âu hay Liên hiệp quốc, v.v.... chẳng nên can thiệp. Và trong nội bộ Châu Á,
Trung Quốc có quyền giải quyết vấn đề của mình, theo quan điểm quyền lợi của mình.
Cái
lưỡi bò chín khúc của họ chỉ là lưỡi rắn, và các quốc gia trọng thương đều đớ lưỡi
ngập ngọng khi bị trọng thương. Họ trông đợi Hoa Kỳ chuyển trục về Châu Á để cân
nhắc lợi hại, nhờ Tầu thì có lợi về kinh tế và nhờ Mỹ thì khỏi thiệt hại về an
ninh. Khi Mỹ quay trong chân không vì những ưu tiên khác thì các nước quay như
chong chóng.
Sau
khi khấn vái ông thần kinh tế trên bàn thờ, các nước Đông Nam Á bắt đầu nghĩ đến
bậc Hộ pháp. Cả dòng lịch sử chống thực dân đế quốc bỗng cuồn cuộn chảy và nhiều
nước xoay về chủ nghĩa dân tộc đã bị lãng quên.
Khi
ấy, là ngày nay, họ thấy ra mâu thuẫn.
Trong
toàn khối Đông Á, quốc gia đề cao chủ nghĩa dân tộc kịch liệt nhất lại là Trung
Quốc! Việc chiếm đoạt tài nguyên và lãnh thổ hay lãnh hải của xứ khác được gọi
là "hạch tâm nghĩa lợi", quyền lợi cốt lõi của tổ quốc là có chính
nghĩa. Người dân của họ thành thật tin như vậy. Đảng lo cho quyền lợi đất nước
và còn rửa được cái nhục thời xưa. Vật chất hay tinh thần gì thì cũng nhờ đảng.
Trước
cái thế bá quyền của Trung Quốc và trong nhóm Đông Nam Á, quốc gia có thể đề
cao chủ nghĩa quốc gia dân tộc một cách rõ rệt và chính đáng nhất chính là Việt
Nam.
Quốc
gia này vẫn tồn tại sau ngàn năm Bắc thuộc và giành lại độc lập khi các nước
kia chưa ra khỏi hình thái tiểu quốc với nhiều thị tộc khác nhau. Sau khi có nền
tự chủ từ 1075 năm về trước, Việt Nam cũng dày kinh nghiệm đối phó với Trung Quốc
hơn hẳn các quốc gia khác. Chủ nghĩa dân tộc gần như là thuộc tính của Việt Nam
nên nước ta đã không bị đồng hóa, và được thế giới nể nang kính trọng.
Ngày
nay, nếu có một quốc gia Đông Nam Á có thẩm quyền dựng cờ chính nghĩa cho toàn cõi
Đông Nam Á trước đà bành trướng của Trung Quốc thì đấy không là Nam Dương quần đảo,
Mã Lai Á hay Phi Luật Tân hoặc Thái Lan. Chỉ có Việt Nam.
Hiện
tượng trọng thương của Đông Nam Á và tinh thần lý tài của Việt Nam đã dẫn tới chuyện
tự giải giới. Giải quyết bài toán ấy không chỉ là việc gia tăng ngân sách quốc
phòng hay thi đua võ trang chống Tầu.
(Sưu tầm & chỉnh sửa)