Lịch sử Ukraine từ bỏ hạt nhân: Tranh cãi về sai lầm, phản bội
Người dân Ukraine đã bỏ phiếu áp đảo cho nền độc lập khỏi Liên Xô trong cuộc trưng cầu dân ý ngày 1 tháng 12 năm 1991. Khoảng 84% cử tri đủ điều kiện đã tham gia cuộc trưng cầu và khoảng 90% trong số họ tán thành độc lập.
Ngày 25 tháng 12 năm 1991, Tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev tuyên bố từ chức và giải thể Liên Xô.
 |
| Moscow, 14/1/1994: Tổng thống Ukraine Leonid Kravchuk, tổng thống Nga Boris Yeltsin, và Tổng thống Mỹ Bill Clinton ký kết tuyên bố ba bên về giải trừ hạt nhân của Ukraine |
Vào lúc này, cường quốc hạt nhân lớn thứ ba trên trái đất không phải là Anh, Pháp hay Trung Quốc. Đó là Ukraine.
Sự sụp đổ của Liên Xô dẫn đến việc Ukraine mới độc lập được thừa hưởng khoảng 5.000 vũ khí hạt nhân mà Moscow đã đóng trên đất của họ.
Các hầm chứa dưới lòng đất tại các căn cứ quân sự của nước này chứa các tên lửa tầm xa mang tới 10 đầu đạn nhiệt hạch, mỗi đầu đạn mạnh hơn nhiều so với quả bom đã san bằng Hiroshima.
Chỉ có Nga và Mỹ có nhiều vũ khí hơn.
Hoa Kỳ, dưới thời Tổng thống Bill Cliton, đã thuyết phục Ukraine, Belarus và Kazakhstan trả lại vũ khí hạt nhân của Liên Xô cũ cho Nga và từ bỏ vũ khí hạt nhân mãi mãi.
Belarus đạt được quy chế không có vũ khí hạt nhân vào tháng 11/1996, Kazakhstan vào tháng 4/1995 và Ukraine vào tháng 6/1996.
Thời gian qua, khi căng thẳng với Nga dâng cao, nhiều người tại Ukraine tỏ ra nuối tiếc, xem việc giải giáp hạt nhân là sai lầm.
Andriy Zahorodniuk, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, được The New York Times dẫn lời: "Chúng tôi đã cho đi khả năng hạt nhân mà không có gì đáp lại."
Chúng ta hãy cùng quay lại quá khứ để tìm hiểu câu chuyện.
Giải giáp hạt nhân năm 1994
Năm 1994, Ukraine tham gia Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) với tư cách là một quốc gia không có vũ khí hạt nhân, tiến hành chuyển giao tất cả các đầu đạn hạt nhân cho Nga và tháo dỡ tất cả các phương tiện vận chuyển chiến lược với sự hỗ trợ kỹ thuật của Mỹ.
Đến giữa năm 1996, đầu đạn hạt nhân cuối cùng rời khỏi lãnh thổ Ukraine, và đến cuối năm 2001, hầm chứa tên lửa cuối cùng đã bị phá hủy.
Đổi lại là một đảm bảo an ninh cho Ukraine được gắn trong cái được gọi là Bản ghi nhớ Budapest.
Bản ghi nhớ Budapest về đảm bảo an ninh là ba thỏa thuận chính trị giống hệt nhau được ký kết tại hội nghị OSCE ở Budapest, Hungary vào ngày 5 tháng 12 năm 1994 để cung cấp đảm bảo an ninh liên quan đến việc Belarus, Kazakhstan và Ukraine gia nhập Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân.
Theo đó, Nga, Mỹ và Anh cam kết "tôn trọng độc lập và chủ quyền cũng như các biên giới hiện có của Ukraine".
Bản ghi nhớ có đoạn: "Liên bang Nga, Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland và Hợp chủng quốc Hoa Kỳ tái khẳng định nghĩa vụ kiềm chế không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực chống lại sự toàn vẹn lãnh thổ hoặc độc lập chính trị của Ukraine, và rằng sẽ không có vũ khí nào của họ được sử dụng để chống lại Ukraine ngoại trừ để tự vệ hoặc theo cách khác phù hợp với Hiến chương của Liên hợp quốc."
Bản ghi nhớ cũng viết ba nước Nga, Anh, Mỹ "tái khẳng định cam kết tìm kiếm hành động ngay lập tức của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc để cung cấp hỗ trợ cho Ukraine, với tư cách là Quốc gia không sử dụng vũ khí hạt nhân, nếu Ukraine trở thành nạn nhân của một hành động xâm lược hoặc bị đe dọa xâm lược trong đó vũ khí hạt nhân được sử dụng."
Đổi lại, Ukraine đã từ bỏ vũ khí hạt nhân bên trong biên giới của mình, gửi chúng cho Nga để tháo dỡ.
Không ràng buộc pháp lý
Bản ghi nhớ, được ký năm 1994, không có ràng buộc về mặt pháp lý.
Nhưng nhiều người ở Ukraine cảm thấy rằng quyết định từ bỏ vũ khí hạt nhân năm 1994 của nước này là một sai lầm.
Sự ủng hộ của dân Ukraine đối với việc tái vũ trang hạt nhân đã tăng lên mức cao nhất lịch sử gần 50% sau cuộc xâm lược của Nga vào năm 2014.
Kể từ đó, quan điểm đó đã được một số nhân vật ở Ukraine ủng hộ.
Sau khi Crimea bị Nga sáp nhập, một nhóm nghị sĩ trung dung đã đề xuất Ukraine rút khỏi NPT.
Vào tháng 7 năm 2014, một phe cánh hữu của Quốc hội Ukraine đã giới thiệu một dự luật về việc đổi mới tình trạng hạt nhân của Ukraine - dự luật đã bị bác bỏ.
Thất vọng
Năm 2014, Borys Tarasyuk, cựu ngoại trưởng Ukraine và là nhà đàm phán của Bản ghi nhớ Budapest, bày tỏ sự thất vọng của mình rằng "không chỉ Nga đã vi phạm trắng trợn các cam kết của mình với tư cách là người bảo đảm an ninh quốc gia của Ukraine, mà hai bên ký kết khác - Mỹ và Anh - đã không thực hiện được các cam kết theo bản ghi nhớ."
Liệu đó có đúng thế không, lại là trường hợp gây tranh cãi, vì bản ghi nhớ không nêu rõ cách thức hành động hoặc các biện pháp trừng phạt đối với hành vi vi phạm.
Bản ghi nhớ Budapest chỉ bắt buộc các quốc gia hạt nhân, cũng là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, tìm kiếm hành động tại Hội đồng Bảo an và triệu tập tham vấn của các bên ký kết.
Vào ngày 5 tháng 3 năm 2014, các cuộc tham vấn như vậy đã được triệu tập và đưa ra một tuyên bố ủng hộ sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, nhưng Nga đã từ chối tham dự.
Hoa Kỳ cũng đưa ra một nghị quyết của Hội đồng Bảo an để phản đối việc sáp nhập Crimea vào ngày 15 tháng 3 năm 2014, nhưng nghị quyết này bị Nga phủ quyết và Trung Quốc bỏ phiếu trắng.
Tranh cãi
Tuy nhiên, trong bối cảnh lịch sử rộng lớn hơn, có thể hiểu vì sao nhiều người ở Ukraine thất vọng.
Sau khi Liên Xô sụp đổ, Ukraine đã phải chịu áp lực giải giáp vũ khí từ cả Nga và Mỹ.
Do đó, Ukraine yêu cầu đảm bảo an ninh để đổi lấy việc phi hạt nhân hóa.
Hoa Kỳ không sẵn sàng cam kết bất cứ điều gì ngoài "sự đảm bảo."
Những đảm bảo này có nghĩa là nhắc lại các cam kết trong các văn kiện đa phương khác, chẳng hạn như Hiến chương Liên hợp quốc và Hiệp ước Helsinki 1975.
Hoa Kỳ cũng không đáp ứng yêu cầu của Ukraine muốn có các đảm bảo được chính thức hóa trong một hiệp ước ràng buộc pháp lý, và Quốc hội Hoa Kỳ phê chuẩn.
Mặc dù Ukraine cuối cùng không thể có được các đảm bảo an ninh mạnh mẽ và ràng buộc về mặt pháp lý mà họ mong muốn, nhưng có vẻ khi đó, không ít người nghĩ rằng Hoa Kỳ sẽ xem cam kết chính trị thực tế cũng to như các nghĩa vụ ràng buộc về mặt pháp lý.
Steven Pifer, một trong những nhà đàm phán của bản ghi nhớ và sau đó là đại sứ Hoa Kỳ tại Ukraine, tin rằng ngầm hiểu trong bản ghi nhớ là cam kết của Hoa Kỳ rằng Ukraine đã ở trong các lợi ích chiến lược của Hoa Kỳ và sẽ không bị bỏ lại một mình khi đối mặt với xâm lược của Nga.
Năm ngoái, đại sứ Ukraine tại Đức, Andriy Melnyk, cho biết Kyiv có thể tìm đến vũ khí hạt nhân nếu nước này không thể trở thành thành viên của NATO.
"Làm cách nào khác để chúng tôi có thể đảm bảo khả năng phòng thủ của mình?" Melnyk hỏi.
Bộ Ngoại giao Ukraine sau đó phủ nhận rằng các lựa chọn như vậy đang được xem xét.
Tối 21/2, Tổng thống Nga Vladimir Putin có bài phát biểu một giờ trước quốc dân, giải thích các luận điểm của Nga về khủng hoảng Ukraine.
Trong bài, ông Putin cáo buộc Ukraine định quay lại vũ khí hạt nhân: "Nói cách khác, việc sở hữu vũ khí hạt nhân chiến thuật sẽ dễ dàng hơn nhiều đối với Ukraine so với một số quốc gia khác mà tôi không đề cập ở đây, những quốc gia đang tiến hành nghiên cứu như vậy, đặc biệt nếu Kiev nhận được sự hỗ trợ công nghệ của nước ngoài. Chúng tôi cũng không thể loại trừ điều này."
Trong một tuyên bố rạng sáng tại Nga trên truyền hình ngày 24/2/2022, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố dùng vũ lực với Ukraine và yêu cầu quân đội nước này hạ vũ khí.
Trong bài, Putin một lần nữa cáo buộc Ukraine muốn có vũ khí hạt nhân: "Hơn nữa, họ đã đi xa đến mức mong muốn có được vũ khí hạt nhân. Chúng tôi sẽ không để điều này xảy ra."
Ngay sau bài phát biểu của Tổng thống Putin trên truyền hình, các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine đã bắt đầu.
BBC
Category:
Bổ ích và thú vị
,
BỔ ÍCH-THÚ VỊ
UKRAINE: ĐÁNH NHAU TỚI ĐÂU? chẳng ai biết gì hết.
Chiến tranh Ukraine đã thực sự bùng nổ tối Thứ Tư tuần qua. TT Nga Putin đã ‘chính thức’ xâm lăng Ukraine trong khi vẫn tiếp tục nói láo hơn cuội.
Ngày Thứ Hai đầu tuần, Putin tuyên bố nhìn nhận
hai tỉnh ly khai Luhansk và Donetsk là hai quốc gia độc lập. Qua Thứ Ba, ông
cho biết lính Nga sẽ vào hai tỉnh này để “bảo vệ hòa bình”
-peacekeepers. Sáng Thứ Tư, Putin cho biết sẽ chỉ gửi quân vào vùng Donbass là
vùng đang ly khai thôi. Nhưng từ tối Thứ Tư, theo tin báo chí, ông chính thức
đánh cả nước Ukraine.
Những ngày đầu, tin tức vẫn còn rối mù. Bài nhận định này chỉ dựa trên những tin biết được qua truyền thông, chưa chắc đã hoàn toàn chính xác, có thể nhiều sai lầm và cần nhiều đính chính sau.
DIỄN TIẾN
Thứ Hai đầu tuần qua, TT Putin chính thức tuyên
bố nhìn nhận hai tỉnh Luhansk và Donetsk thuộc vùng Donbass của Ukraine là hai
quốc gia độc lập, Cộng Hòa Nhân Dân Luhansk và Cộng Hòa Nhân Dân Donetsk. Một
ngày sau, ông đã ra lệnh cho lính Nga vào đất của hai tỉnh này với tư cách ‘lực
lượng bảo vệ hòa bình’, peacekeepers. Không ai biết bao nhiêu lính sẽ được huy
động và đi vào đâu, khi nào. Mãi tới chiều ngày Thứ Tư 23/2, nhóm ly khai của
Donetsk vẫn khẳng định chưa có lính Nga nào vào đất của họ. Trong khi hình chụp
từ các vệ tinh cho thấy nhiều đoàn xe quân sự đi chuyển trong Luhansk, nhưng
không ai rõ có phải xe Nga hay không.
tình trạng khẩn trương, trong khi dân chúng đổ xô đi mua xăng, rút tiền ngân hàng và mua đồ ăn tích trữ, hay nhẩy lên xe hơi hay xe lửa tháo chạy khỏi các thành phố lớn. Một số lớn dân cũng chạy qua biên giới Ba Lan.
Trong khi đó, Putin khẳng định Nga sẽ không
chiếm đóng Ukraine lâu dài mà đây chỉ là một chiến dịch quân sự ngắn hạn. Thứ
nhất chẳng ai hiểu Putin muốn nói gì, và thứ nhì, đến lúc này thì chẳng có ma
nào tin bất cứ những gì Putin nói. Có tin Putin muốn lật đổ chính phủ Ukraine,
áp đặt một chính quyền bù nhìn, giúp hai tỉnh Lohansk và Donetsk ly khai thành
độc lập luôn, rồi rút quân về. Thế giới sẽ chỉ trích ồn ào vài tuần, vài tháng,
hay một hai năm rồi đâu lại vào đấy thôi. Putin đại thắng.
Ngay sau khi có tin Nga đưa quân vào hai vùng
ly khai, chính quyền Biden bối rối không biết phải coi đây là việc Putin chính
thức tuyên chiến, đánh Ukraine chưa, đến mức Mỹ bắt buộc phải có hành động
chưa. Nhắc lại, trước đây có lần cụ Biden đã tuyên bố chỉ can thiệp mạnh nếu
Nga xua quân qua đánh lớn và cụ Biden sẽ không làm to chuyện nếu chỉ là tranh
chấp nhỏ vùng biên giới. Khi đó, ngay sau câu tuyên bố, chính quyền Ukraine đã
nhẩy dựng lên công kích, khiến cụ Biden hết hồn, kéo thắng tay tuyên bố lại, sẽ
không chấp nhận bất cứ can dự lớn nhỏ nào của quân Nga.
Vấn đề không dễ dàng.
Hai tỉnh này thực ra đã chính thức ly khai với
chính quyền trung ương Ukraine từ năm 2014, dưới thời chính quyền
Obama-Biden rồi. Các lực lượng võ trang ly khai đã chiếm được một nửa của
hai tỉnh này từ mấy năm nay, qua một cuộc chiến cục bộ lai rai từ ngày ly khai
tới nay, và chính quyền trung ương chỉ kiểm soát được một nửa còn lại
thôi.
Quý vị hẳn còn nhớ tháng 7/2014, quân ly khai
tại Donetsk dùng hỏa tiễn do Nga cung cấp, đã bắn rớt máy bay dân sự của hãng
Malaysia Airlines, giết chết hết gần 300 hành khách và phi hành đoàn. Chính
quyền Obama-Biden nhắm mắt ngó lơ vì không phải lỗi của chính phủ Ukraine,
trong khi lại không dám đụng tới Nga, cũng như chẳng biết phải làm gì hay có
thể làm gì. Chính quyền Obama-Biden khi đó thật ra đã có lấy một số biện pháp
kinh tế trừng phạt Nga, có tính tượng trưng hoàn toàn vô nghĩa và vô hiệu. Mới
đây, chính ông James Clapper, khi đó là giám đốc Tình Báo Quốc Gia, bây giờ đã
nhìn nhận “đáng lẽ ra, Mỹ đã phải có phản ứng và biện pháp trừng phạt mạnh
và xứng đáng hơn”.
Bây giờ, quân Nga đã công khai đi vào vùng lãnh thổ ly khai này. Trong khi tin mới nhất sáng Thứ Sáu là quân Nga đã bao vây thủ đô, chỉ còn cách trung tâm Kyiv khoảng 20 miles.
TT Nga Putin hiển nhiên đã bắt đầu ra tay tuy
chưa ai biết ông ta sẽ đi xa tới đâu, và thế giới sẽ có phản ứng như thế nào.
Do đó, cũng chưa ai dám khẳng định chiến tranh sẽ đi tới đâu, vẫn chỉ là chuyện
cục bộ hay đã là trận đánh đầu tiên của … thế chiến thứ ba?
Sau nhiều thảo luận, cuối cùng, thì cụ Biden và
các đồng minh Tây Âu đã quyết định coi việc Nga mang quân ‘peacekeepers’ vào
vùng đất ly khai của Ukraine như chiến tranh đã bắt đầu tuy còn rất nhẹ, và họ
cũng đã quyết định lấy một vài biện pháp trừng phạt mà theo nhận định chung,
vẫn còn rất nhẹ, chẳng có gì đe dọa ghê gớm đối với Nga, dù được khua chiêng
trống rất ồn ào.
Đức là quốc gia đầu tiên lấy biện pháp trừng
phạt qua việc ngừng kiểm tra và cấp giấy phép hoạt động cho ống dẫn dầu khí
Nord Stream II. Ống dẫn dầu khí này chưa xây xong, chưa hoạt động nên không thể
nói gây hại cụ thể gì cho Nga hay cho Đức, tuy một công ty Nga và một số đối
tác Tây Âu sẽ mất toi hơn 10 tỷ đô tiền xây ống này. Tuy nhiên, thực tế mà nói,
chỉ là chuyện tạm gián đoạn một thời gian thôi, lâu hay mau tùy tình hình
‘chiến sự’, sau đó thì cũng lại đâu vào đó, ông dẫn dầu khí sẽ hoạt động lại
thôi.
Anh là quốc gia thứ nhì ban hành một số biện
pháp như trừng phạt 5 ngân hàng Nga và 3 đại gia kinh doanh Nga. Không rõ chi
tiết trừng phạt qua các biện pháp nào.
Các nước Âu Châu khác chưa thấy nhúc nhích gì.
Cái khổ là Nga hiện đang cung cấp hơn một nửa số dầu khí Âu Châu đang cần. Mất
nguồn cung cấp này thì cả Âu Châu sẽ tiêu tùng vì dù muốn, Mỹ cũng không có
cách nào cung cấp đủ để bù đắp.
Cụ Biden đọc diễn văn ngày thứ Ba loan tin sẽ
có một số biện pháp trừng phạt, mà chưa có chi tiết. Chỉ biết sơ sơ là sẽ có
hai ba ngân hàng tương đối nhỏ của Nga, trong đó có ngân hàng của quân đội Nga,
sẽ bị cấm kinh doanh với các công ty và ngân hàng Mỹ cũng như trên lãnh thổ Mỹ.
Nhưng cụ Biden ra lệnh này một cách rất dè dặt kiểu vừa đánh vừa run vì nhiều
ngân hàng lớn của Mỹ đang làm ăn lớn tại Nga như Bank of America hay JP
Morgans,… do đó sẽ khó tránh việc Nga trả đũa, cấm các ngân hàng này hoạt động
với Nga, trên lãnh thổ Nga với khách hàng Nga.
Chưa kể năm 2019, Mỹ nhập cảng 24 tỷ đô hàng
hóa từ Nga, hơn gấp 2 lần số 10 tỷ hàng Mỹ bán cho Nga, nghĩa là Mỹ lệ thuộc
vào Nga nhiều hơn trong cán cân mậu dịch giữa hai nước. Phần lớn hàng nhập cảnh
từ Nga là dầu thô, sau khi cụ Biden có chính sách 'làm sạch Mỹ và bảo vệ khí
hậu' cắt giảm sản xuất dầu Mỹ, khiến Mỹ ngày càng lệ thuộc vào dầu thô nhập
cảng từ Nga hơn. Mới đây, được hỏi về các biện pháp trừng phạt Nga có ảnh hưởng
như thế nào đến việc Mỹ mua dầu thô của Nga, cụ Biden đã trả lời ngay, không
ảnh hưởng gì hết, Mỹ tiếp tục nhập cảng dầu thô của Nga như thường lệ. Đó là
cách cụ Biden giúp Ukraine, trừng phạt Nga xâm lăng đấy.
Cả Mỹ lẫn Tây Âu giải thích là họ vẫn phải tự
kềm chế và ‘để dành’ những biện pháp mạnh hơn trong trường hợp Putin đi xa hơn.
Thực tế là Mỹ và Âu Châu gõ chiêng đập trống, nhưng chỉ là bôi thuốc đỏ trên
vết ung thư.
Đó là phản ứng của Mỹ và Tây Âu trước khi Nga
đánh lớn.
Tất cả chỉ phơi bầy ra cái giả dối phe Âu-Mỹ
đưa ra để che lấp cái yếu đuối hèn nhát của mình. Thứ nhất, chặn một ống dẫn
dầu chưa hoạt động trong khi không dám đụng tới hơn nửa tá ống dẫn dầu khí khác
đang hoạt động, cung cấp trên dưới một nửa nhu cầu dầu khí của Tây Âu từ Nga
qua. Thứ nhì, chính cụ Biden ‘lỡ miệng’ thú nhận “chẳng ai hy vọng những
trừng phạt có thể cản được Putin”.
Chuyện bên lề khó tin nhưng có thật: cụ Biden ủng hộ việc một số thành viên Liên Hiệp Quốc đòi Hội Đồng Bảo An của LHQ họp khẩn cấp để tìm cách đối phó với Nga. Vấn đề là chẳng những LHQ bây giờ là một tổ chức hoàn toàn tàng hình, không nói cũng chẳng làm gì, mà có nói hay làm gì thì cũng hoàn toàn vô hệ quả. Tiếu lâm hơn nữa, nếu HĐBA họp thật thì kỳ họp tới sẽ đến phiên Nga chủ tọa, đồng thời cả Nga và Trung Cộng, là xứ đang ủng hộ Putin, đều có quyền phủ quyết vô điều kiện tất cả mọi quyết định của HĐBA. Nga chủ tọa một buổi họp để tìm cách chống Nga với quyền phủ quyết mọi quyết định? Thế mới nói cái tổ chức LHQ mà dân Mỹ đóng bộn tiền để nuôi, chỉ là trò hề đắt tiền không hơn không kém.
Ở đây, ta nhìn lại một vài phản ứng của Mỹ và
đồng minh trong một vài biến cố của quá khứ:
- Khi
Hitler tung quân ra đánh chiếm Tiệp Khắc, cả khối Tây Âu đã khai chiến chống
Đức Quốc Xã, đưa đến thế chiến thứ hai.
- Khi
Bắc Hàn xua quân qua vĩ tuyến 38, TT Truman vận động Liên Hiệp Quốc tung cả
trăm ngàn quân của mấy chục nước ra cản BH để cứu Nam hàn.
- Khi
Iraq chiếm Kuwait, TT Bush cha cũng vận động Liên Hiệp Quốc tung cả trăm ngàn
quân đồng minh ra đánh Saddam để giải cứu cho Kuwait ngay.
- Khi
Al Qaeda tấn công Mỹ, cả khối NATO cũng tung quân vào giúp TT Bush con đánh
Afghanistan.
Đối lại, cho đến nay, khi Putin đã và đang tung
quân vào chiếm Ukraine thì cụ Biden và các đồng minh NATO, bàn chuyện trừng
phạt hai ba ngân hàng và hai ba đại gia tỷ phú Nga, không cho họ đi Mỹ viếng
Disneyland. Kiểu như trước đây, Mỹ liệng bom đánh trả, bây giờ cụ Biden liệng…
trứng gà trả đòn.
Quả đáng tội, cũng phải công bằng mà nói, thứ
nhất, cụ Biden là người trời sanh ra không có xương sống tuy cụ đi tới đi lui
chậm rãi từng bước cứng ngắc như khúc gỗ để khỏi vấp té bất tử, không bao giờ dám
ra lệnh đánh nhau với bất cứ ai, kể cả chuyện đánh Tuvalu, một đảo quốc với hơn
một chục ngàn dân. Bản tính của cụ như vậy, như thời chiến tranh VN, cụ nằng
nặc đòi chấm dứt cuộc chiến, hoàn toàn vô điều kiện, thân tặng cả miền Nam VN
cho VC. VC gọi cụ là “người yêu chuộng hòa bình”. Thứ nhì, mà có muốn đánh cũng
chẳng thể nào đánh Nga, là cường quốc quân sự có lẽ còn nhiều bom nguyên tử hơn
cả Mỹ, lãnh đạo bởi một hung thần không chuyện gì không dám làm. Cuộc chiến
Biden-Putin hiển nhiên là không cân tay.
Dân biểu Ronny Jackson, cựu y sĩ của Tòa Bạch
Ốc, tức là bác sĩ riêng của TT Obama và TT Trump, nhận định cụ Biden với tình
trạng đầu óc hiện nay, sẽ không có cách nào ứng phó đúng và kịp thời với các
biến cố đang xẩy ra tại Ukraine.
Tin mới: sau khi Nga ‘tổng tấn công’, cụ Biden cho biết sẽ đóng băng tài sản của 6 ngân hàng của Nga ở Mỹ, và gửi thêm ít lính và vài máy bay phản lực qua Đức. Vẫn chỉ là thêm thuốc đỏ. Báo Mỹ cho là khều Putin bằng lông gà. Chưa thấy gì ghê gớm đối với Putin.
TT Trump phản ứng rất thực tế, cho rằng cách ra chiêu của Putin, nhìn nhận hai tỉnh ly khai rồi tung quân dưới cái mũ 'bảo vệ hòa bình' đúng là siêu chiến lược ma đầu, trói tay cụ Biden và đồng minh từng bước. Vài con vẹt tị nạn vội vã xuyên tạc ngay thành 'Trump ca tụng Putin và hoan nghênh Putin chiếm Ukraine'. Bởi vậy các cụ ta mới nói 'những người dốt luôn luôn là những người ồn ào to miệng nhất'.
Được hỏi nếu ông đang nắm quyền thì sẽ làm gì,
TT Trump đã trả lời rất nhanh: thứ nhất nếu tôi nắm quyền thì Putin đã không
dám đánh; thứ nhì, nếu Putin có ý đồ gì, tôi chỉ cần nói bốn chữ "You
can't attack Ukraine' là Putin sẽ không dám ra quân (Trước khi quý độc giả
có phản ứng với câu này của Trump, xin đọc bài nhận định của New York Times
trong phần dưới).
Trái với lời ‘tiên đoán’ của Vũ Linh này, Putin
đã đánh thật.
Cho đến sáng ngày Thứ Tư, ‘thầy bói Vũ Linh’
vẫn đoán mò là sẽ không có chiến tranh quy mô, và VL sẽ đoán trúng, vì tiền đồ
của nhân loại, vì sinh mạng cả trăm ngàn hay cả triệu người. Có thể nói đây là
‘suy tư mộng tưởng’ -wishful thinking- thì chính xác hơn là tiên đoán. Tuy
nhiên, cũng phải hiểu, như Diễn Đàn Trái Chiều này đã từng viết, “Lịch sử đã
cho thấy những chính quyền yếu đuối luôn luôn là thuốc kích thích các tay độc
tài tham quyền lấn tới. Hiển nhiên nhất là trước cái yếu hèn nhu nhược của thủ
tướng Anh Chamberlain, Hitler đã ra tay gây ra thế chiến thứ hai. Bây giờ, với
sự yếu đuối nhu nhược của cụ Biden, dĩ nhiên những tay Putin hay Tập sẽ khó bỏ
qua cơ hội ngàn vàng, không đánh công khai, cũng gặm nhấm”.
Nhìn lại lịch sử gần đây, cuộc tranh chấp
Ukraine thật ra không có gì đáng ngạc nhiên lắm, chỉ là vấn đề khi nào xẩy ra
thôi. Ukraine là đại cường lớn thứ nhì trong Liên Bang Xô Viết trước đây, thứ
nhì sau Nga, và quan trọng hơn xa, cũng là đất chiến lược sinh tử của Liên Bang
Xô Viết trước đây và của Nga bây giờ, nơi có rất nhiều kỹ nghệ lớn, các căn cứ
hỏa tiễn nguyên tử, là trái độn lớn nhất giữa Nga và khối NATO, cũng là cửa ngỏ
của Nga xuống Địa Trung Hải và cả Trung Đông và Phi Châu.
Đi xa hơn nữa, quan hệ lịch sử giữa Nga và
Ukraine rất phức tạp. Ukraine dĩ nhiên tự coi mình là một xứ độc lập và biệt
lập đối với Nga, là hai xứ láng giềng khác nhau. Trong khi đó thì Putin cũng
như hầu hết dân Nga thì lại cho rằng Ukraine chỉ là một phần của Nga, nhìn dưới
khiá cạnh lịch sử lâu dài cũng như chính trị, kinh tế, văn hoá và nhất là địa
chính trị -geopolitics. Việc Ukraine chẳng những tự coi mình độc lập mà lại còn
đòi gia nhập vào Liên Âu và NATO là chuyện Putin và cả nước Nga, từ dân đến
quân, từ chính quyền Putin tới đối lập, đều không thể chấp nhận được.
Nghĩ đến chuyện này, người Việt ta không thể không nghĩ tới VN chúng ta. Nếu như Tập Xì Dầu nghĩ và hành động như Putin, đánh chiếm VN, rồi giải thích VN thật ra không phải là một nước có lịch sử và văn hoá riêng biệt mà chỉ là ‘bộ lạc’ của Tầu, thì sao? Đừng nghĩ là chuyện này không thể xẩy ra, nhất là nếu Putin thành công. Nếu chuyện đó xẩy ra, ai sẽ nhẩy vào cứu VN? Cụ Biden và SEATO???
Putin và Nga hiển nhiên cần có một vùng đất
trái độn giữa Nga và NATO, là một liên minh quân sự nguyên thủy được thành lập
để chống Nga.
Nhìn vào bản đồ Âu Châu, ta thấy ngay vùng trái
độn đó có 3 phần chính:
- Phần
phiá bắc là ba xứ Estonia, Latvia và Lithuania. Đây cũng là vùng chiến lược
sinh tử của Nga mà Putin đang ngắm nghé và Mỹ đang cố yểm trợ tối đa vì vùng
này là cửa ngỏ của Nga ra biển Baltic phiá bắc Âu Châu. Theo các chuyên gia,
sau khi ‘giải quyết’ được chuyện Ukraine, Putin sẽ tính chuyện vùng này.
- Vùng
giữa là Belarus. Xứ này tương đối lớn, nhưng coi như Putin đã giải quyết xong
rồi khi Belarus hiện đã là đồng minh quan trọng nhất của Nga, là nơi Putin đang
tập trung rất nhiều lính Nga, có thể đánh chiếm thủ đô Kyiv trong vòng vài ngày
tối đa khi từ biên giới Belarus tới thủ đô Kiev chỉ có xấp xỉ 100km.
- Vùng
phiá nam, dĩ nhiên là Ukraine, lớn nhất và quan trọng nhất.
Chẳng những Putin cần Ukraine làm trái độn, mà đáng lo cho Putin hơn, Ukraine ngày càng thân thiện với khối Mỹ-Âu Châu, và đang ‘nói chuyện’ về việc tham gia vào liên minh kinh tế Liên Âu, và kinh hồn hơn nữa, vào khối quân sự NATO luôn. Ngay sau khi Liên Bang Xô Viết tan rã, Ukraine nằm trong tay những chính quyền tương đối thân thiện với Nga, thì đã không có vấn đề rắc rối nào với Nga. Nhưng từ ngày các chính quyền tiếp nối của Ukraine thay đổi chính sách, thân thiện với Mỹ và Âu Châu hơn, thì có vấn đề. Đây là chuyện sinh tử mà Nga không thể nào chấp nhận được. Nếu Ukraine không là đồng minh của Nga thì cũng không thể nào là đồng minh với khối Mỹ-Âu Châu được, cùng lắm là trung lập thôi. Có thể nói nguyên nhân chính của khủng hoảng Ukraine hiện nay, không phải là chuyện hai tỉnh Luhansk và Donetsk, mà là việc Ukraine ngấp nghé vào NATO. Cũng có thể nói hai tỉnh này thật ra chỉ là hai con chốt thí mà hai bên đánh cờ đang dùng làm mồi nhử nhau. Nga sẽ sẵn sàng bỏ hai tỉnh này nếu có bảo đảm Ukraine không giúp NATO, thân thiện với Nga hơn, ngược lại, nếu Ukraine nhận vào NATO, Mỹ và Âu Châu sẽ không cần biết hai tỉnh này ở đâu, thuộc về ai. Điều chắc chắn nhất là sẽ không bao giờ có đại chiến thứ ba vì hai tỉnh nhỏ này và hai tỉnh này chỉ là những cái cớ.
Nhìn dưới con mắt chiến lược lớn, việc Liên Âu,
NATO, và cả chính quyền Obama, khi dụ dỗ, khuyến khích Ukraine kết hợp kinh tế
và quân sự với Âu Châu, chống lại Nga, đã phạm một sai lầm chiến lược khổng lồ
vì ‘quên’ không nghĩ tới phản ứng của Nga, bất kể dưới Putin hay bất cứ lãnh
đạo nào khác
Putin biện minh hành động hung hãn của Nga chỉ
là chuyện tự vệ, không phải hoàn toàn vô lý.
Một câu hỏi tuy lớn nhưng có câu trả lời rất
giản dị: tại sao Putin bây giờ mới tính chuyện đánh Ukraine?
Liên quan đến Ukraine, có 4 biến cố lớn đã xẩy
ra:
- Nga
chiếm và sát nhập Crimea của Ukraine vào lãnh thổ Nga, tháng 3/2014;
- Ngay
sau đó, hai tỉnh vùng Donbass ly khai khỏi Ukraine, tháng 4/2014;
- Máy
bay Mã Lai bị bắn rớt trên không phận Donetsk tháng 7/2014;
- Nga
nhìn nhận độc lập của Luhansk và Donetsk và mang quân vào hai tỉnh này: tháng
2/2022.
Quý vị tinh mắt sẽ thấy có một khoảng cách lớn
giữa 2014-2022 không có gì xẩy ra, đó là khoảng thời gian thứ nhất hai-ba
năm trấn an thế giới ngay sau khi chiếm Crimea, và thứ nhì, là bốn năm dưới ông
thần Trump.
Những sự kiện trên tất nhiên đã trả lời câu
hỏi tại sao Putin bây giờ lại đánh. Chỉ vì không thể đánh khi ông thần Trump
còn ngồi trong Tòa Bạch Ốc, và bây giờ không thể bỏ qua cơ hội ngàn vàng cụ lờ
mờ Biden đang nắm quyền.
Ở đây, có chuyện ‘vui’ xin nhắc lại cùng quý
độc giả.
Năm 2019, cụ Biden ra tranh cử tổng thống, rất
hoành tráng tuyên bố “Putin biết khi tôi là tổng thống Hoa Kỳ, thì những
ngày thống trị độc đoán và hăm he đe dọa Mỹ và Đông Âu sẽ chấm dứt”. Vâng,
cụ Biden nói không sai chút nào. Những hăm he hay hù dọa gì đó chấm dứt vì đã
được biến thành hành động thật.
Kẻ này không phải là loại cuồng mê Trump đang
tìm cách bôi bác cụ Biden đâu. Xin dẫn chứng một ‘đồng chí’ cùng ý kiến: đó là
bà Hagar Chemali, một viên chức cao cấp về an ninh quốc gia của TT Obama. Bà
Chemali, trong một chương trình phỏng vấn trên đài tivi MSNBC, là đài ‘phe ta’
chính cống, đã khẳng định “phản ứng yếu đuối của chính quyền Obama-Biden khi
Putin chiếm Crimea đã gửi cho Putin một thông điệp lớn về sự yếu đuối của hai
ông này, và khuyến khích Putin bành trướng mộng đế quốc Nga của ông ta”. Và
đó chính là suy tư của Putin khi thấy ông phó của Obama, cụ Biden lên nắm
quyền. Bà Chemali lo ngại phản ứng hiện nay của cụ Biden chẳng những sẽ
khuyến khích Putin đi xa hơn nữa, mà sẽ còn được nhiều tay độc tài khác trên
thế giới ghi nhận. Kẻ này đọc tới đây, dĩ nhiên, nghĩ ngay tới Tập Cận Bình và
Đài Loan (và cả VN), cậu ấm Ủn với Nam Hàn, và cả các giáo chủ Iran với Trung
Đông.
Đáng nói hơn nữa là một anh nhà báo của New York Times đã nhận định “nếu Trump còn là tổng thống thì Putin sẽ không dám đánh”!!! Và anh ta giải thích “chỉ vì Trump là người bốc đồng, Putin không đoán trước được Trump sẽ phản ứng như thế nào nên Putin sẽ không dám phiêu lưu”.
Cái này gọi là Putin là đại đệ tử của Tôn Tử:
“Biết người biết ta trăm trận trăm thắng”. Putin không biết gì về Trump, không
đánh; Putin biết quá rõ về Biden, đánh tới cho ta.
Có một câu hỏi lớn: Ukraine là chuyện sinh tử của Nga, Putin khua chiêng trống rầm rộ, dễ hiểu. Nhưng tại sao cụ Biden cũng lại khua chiêng trống còn ồn ào hơn Putin nữa?
Câu trả lời không khó!
Chiến tranh Ukraine xẩy ra, là món quà vô giá
mà Putin tặng cho cụ Biden, vì thứ nhất, dân Mỹ luôn luôn sát cánh với tổng
thống trong trường hợp Mỹ đánh nhau với bất cứ xứ nào khác. Có thể dân Mỹ thiếu
kiên nhẫn, sẽ không chịu ‘đồng hành’ cùng tổng thống quá lâu, nhưng ít ra,
trong những năm tháng đầu, sẽ rất đoàn kết nhất trí sau lưng lãnh đạo. Cứ nhìn
vào TT Bush cha và TT Bush con với hậu thuẫn trên 90% sau khi đánh Saddam
Hussein và Al Qaeda. Tuy nhiên, cũng cần phải hiểu hậu thuẫn này rất mong manh.
TT Bush cha ba năm sau mất job thua Clinton, trong khi TT Bush con ba năm sau
lao đao, xém chút nữa thua John Kerry.
Thứ nhì, chiến tranh sẽ làm lu mờ ngay tất cả
những thất bại khác của cụ Biden. Không phải vô tình hay vô cớ mà cụ Biden khua
chiêng trống rầm rộ về chuyện Ukraine, đến độ có thể nói là cố tình khiêu khích
Putin tới ngõ cụt, bắt buộc phải đánh thôi.
Nói như vậy nghe phi lý, nhưng sự thật chưa hẳn
là không thể có.
Trong cuộc khủng hoảng Ukraine, khi Mỹ và Tây
Âu đang đối đầu với Putin, cụ Biden, bán cái chuyện nhức đầu này cho bà phó
Kamala, gửi bà đi Munich họp với các đồng minh Tây Âu. Tại đây, chẳng biết bà
Kamala đã thực hiện được chuyện gì, có thành tích cụ thể nào, chỉ thấy bà làm
chuyện ‘sôi nổi’.
Trong khi cụ Biden lớn tiếng khẳng định tin mật
báo cho biết Putin chắc chắn 100% sẽ đánh mạnh, thì bà Kamala lại nói ngược,
cho rằng Putin sợ những trừng phạt của Mỹ, sẽ không dám đánh. Truyền thông
Ukraine toát mồ hôi, cho rằng nói vậy hiển nhiên là khiêu khích Putin để hắn
bắt buộc phải giữ thể diện, sẽ phải đánh, không đánh lớn cũng đánh nhỏ. Dân
biểu cùng đảng DC, bà Tulsi Gabbard có ý kiến là không cần phải là siêu khoa
học gia cũng biết đây là cách khiêu khích các tay độc tài hữu hiệu nhất. Đúng
một ngày sau câu nói của bà Kamala, quả nhiên Putin tuyên bố nhìn nhận các tỉnh
ly khai và xua lính vào Ukraine !!!
Truyền thông cho đây là chuyện bà Kamala thiếu kinh nghiệm ngoại giao, đã nói hớ. Nhưng ai biết được đây không phải là chuyện cụ Biden và bà Kamala đã cùng nhau hợp tác đóng tuồng, cố khiêu khích Putin đánh và đã thành công?
Trong khi cụ Biden tìm các đồng minh Tây Âu để
cùng chống Nga, thì Putin dang tay ra ôm Tập Cận Bình, dĩ nhiên. Tin mới nhất
cho biết Putin đã ký hiệp ước cung cấp cho Trung Cộng 100 triệu tấn than đá
trong những năm tới, tuy chưa ai biết thêm chi tiết.
Người ta có cảm tưởng như sau một năm nắm quyền, cụ Biden đã đại thành công mang thế giới về lại tình trạng chiến tranh lạnh của thập niên 1950-60 với thế giới lưỡng cực Mỹ-Tây Âu chống lại Nga-Tầu.
TƯƠNG LAI
Một cách tóm gọn nhất, chẳng ai biết gì hết.
Tuy nhiên, NATO cho biết không có kế hoạch mang
quân NATO vào đánh nhau với Nga trong lãnh thổ Ukraine, và cụ Biden khẳng định
sẽ không có chuyện lính Mỹ vào đất Ukraine đánh nhau với lính Nga. Nghĩa là sẽ
không có đại chiến thứ ba, trừ phi Putin tung quân ra đánh luôn NATO, là chuyện
Putin thật sự không có nhu cầu hay lý do để làm.
Tin lớn cho dân Mỹ là cụ Biden cũng xác nhận
sẽ có cái giá dân Mỹ phải trả: đó là giá nhiên liệu, nhất là xăng sẽ tăng mạnh
trong thời gian tới, dẫn theo vật giá gia tăng toàn diện. Chuyện dễ hiểu: giá
xăng tăng tức là tiền chuyên chở hàng hóa bàng máy bay hay tầu thủy hay xe tải
sẽ tăng hết, do đó giá tất cả mọi thứ hàng sẽ đều tăng theo. Tin mới
nhất, giá xăng tại trung tâm Los Angeles đã vọt lên trên 6 đô một ga-lông rồi.
Giá nhiên liệu, nghĩa là giá xăng và giá dầu
khí thế giới tăng vọt, đố quý vị ai sẽ hưởng lợi lớn nhất? Xin thưa, đó chính
là Nga, là nước sống bằng xuất cảng dầu hỏa và dầu khí. Đó là cách cụ Biden
trừng phạt Putin đấy.
Tóm lại, bất kể cụ Biden, các đồng minh như bà
Hillary và truyền thông phe ta, giải thích, phân bua, đổ thừa kiểu gì đi nữa,
cũng như bất kể bất cứ chuyện lớn nhỏ gì khác, thì lịch sử nhân loại cả ngàn năm sau này vẫn sẽ ghi
chép tháng 8/2021, Afghanistan rơi vào tay đám cuồng tín Taliban và tháng
2/2022, Ukraine rơi vào tay đồ tể Putin. Cả hai thảm họa đổi đời đều xẩy ra
trong vòng một năm sau khi cụ Biden lên nắm quyền trong đại cường cờ Hoa.
Những ‘biến cố’ ngoại giao lớn khác chẳng hạn
liên quan đến Đài Loan, Nam Hàn, Trung Đông,… thì còn ba năm để lịch sử ghi
nhận.
Đúng như TT Obama đã nói, “bầu cử có hậu
quả”. Dân Mỹ đã bầu, gian lận hay không, cho một ông già lẩm cẩm, lờ mờ và yếu
đuối nhất lên lãnh đạo để chống lại những ma đầu Putin, Tập, Ủn,… và cả nước
cũng như cả nhân loại đang lãnh hậu quả tất nhiên.
TG: Vũ Linh
Category:
Bổ ích và thú vị
,
BỔ ÍCH-THÚ VỊ
Từ vấn nạn của Ukraine nghĩ về vấn đề cho Việt Nam
Đế quốc nào bành trướng thì cũng sẽ lụn bại. Nga từng là một đế quốc lớn và từ 1991 đến nay đang là một đế quốc thất bại.
Nó thất bại không phải vì thiếu tiền, thiếu vũ khí, thiếu máu người, mà vì thiếu văn minh. Dân tộc Nga vĩ đại có một nền văn hóa rực rỡ. Nhưng điều đó không tránh được việc họ đã để những tên độc tài khát máu thống trị mình.
Nền độc tài của Stalin đã đưa nước Nga và Liên Xô thành một siêu cường.
Category:
Bổ ích và thú vị
,
BỔ ÍCH-THÚ VỊ
Tư duy độc lập ( Tiêu đề do FreeLance tự đặt) *
Cứ thứ Hai và thứ Sáu hàng tuần, mờ sáng tôi lại chở vợ đến chỗ làm, tại trường đại học, nơi tôi từng học và làm việc.
Thông thường, nơi tôi dừng xe để nàng xuống lại sát phòng làm việc cũ của một người bạn thân, rất thân của tôi.
Bạn tôi mang trong mình những ba dòng máu: Triều Tiên, Nga và Algérie. Ông ngoại của anh ta là người Nga, bị Stalin đày biệt xứ, lang bạt đến tận vùng Trung Á, gặp bà ngoại, người Triều Tiên. Họ có với nhau vài đứa con, trong đó có người, sau này, phải một lần nữa, ly tán do chính sách lưu đày khắt nghiệt của Stalin. Mẹ của bạn tôi, sau này quay về Moscow để học, đã phải lòng một chàng sinh viên người Algérie cao ráo, đẹp trai và học giỏi.
Category:
Bổ ích và thú vị
,
BỔ ÍCH-THÚ VỊ
Thế nào là diva?
 |
| Maria Callas, nữ ca sĩ opera danh tiếng năm 1950. ( Bạn click để xem thêm nhé) |
Cũng trong năm ấy, Maria Callas được truy tặng giải Grammy cho thành tựu trọn đời, và được tạp chí âm nhạc của BBC bầu là "Nghệ sĩ Soprano số 1 của mọi thời đại".
Năm sau đó thì một tấm plaque vinh danh Maria Callas được gắn tại bệnh viện nơi bà chào đời, ghi là
"Những
bức tường này đã được nghe cất lên lần đầu tiên cái giọng mà sau này, chinh phục
cả thế giới. Xin ghi ơn người đã chuyển tải âm nhạc, ngôn ngữ chung của toàn cầu".
Cuộc
đời của Maria Callas được dựng thành phim, và các bài ca của bà cũng được sử dụng
trong 2 cuốn phim khác.
Category:
ÂM NHẠC
,
BỔ ÍCH-THÚ VỊ
Chiến binh.
Kiệt tác bom tấn của Hollywood tên là “Troy” kể về trận
chiến lừng danh nhất thời cổ đại, trận chiến giữa liên quân Hy Lạp và thành
Troy, trong đó có nhân vật chiến binh xuất sắc nhất của cuộc chiến mà không ai
không biết, chính là Achilles.
Câu hỏi là, vị anh hùng ấy chiến đấu vì điều gì? Động cơ của tinh
thần dũng mãnh ấy của Achilles bắt nguồn từ đâu?
Category:
Bổ ích và thú vị
,
BỔ ÍCH-THÚ VỊ
Ruôt - Não bộ thứ hai của con người *
Ruột có trên 100 triệu tế bào thần kinh. Hoạt động của chúng tác động đến trạng thái tâm lý của chúng ta và đóng vai trò quan trọng với bệnh trầm cảm, Parkinson (liệt rung) hoặc Alzheimer (mất trí nhớ)…
Cắt khỏi mạng thần kinh tủy sống, vẫn tự tiêu hóa!
Đầu thế kỷ XIX, tại Anh, hai chuyên gia Sinh lý học thuộc Đại học London, TS. William Bayliss và TS. Ernest Henry Starling đã nghiên cứu chi tiết cấu tạo, chức năng của ruột. Họ tiến hành thí nghiệm với cơ thể chó. Hết sức ngạc nhiên, hai nhà khoa học Anh tình cờ phát hiện: Hệ tiêu hóa có thể thực hiện nhiệm vụ tiêu hóa thức ăn, thậm chí sau khi đã cắt nó khỏi mạng thần kinh tủy sống nối với não bộ!
Trong cuốn sách “mBraining” của mình, hai nhà khoa học Australia, Marvin Oka và Grant Soousalu lưu ý chi tiết, cho dù hệ thần kinh ruột được chính thức mô tả như “não bộ” thứ hai từ năm 1907, song phải chờ gần 100 năm, chủ đề này mới được hồi sinh. Mãi năm 1998, chuyên gia sinh học thần kinh, GS. Michael Gershon (Đại học Columbia, Mỹ) mới công bố công trình có tên “The Second Brain”- Não thứ hai.
Hệ thống đường ruột chính là bộ não thứ 2.
Dạng trí tuệ nội tạng
Để hiểu ý nghĩa não bộ thứ hai, cần nghiên cứu xem nhiệm vụ của nó là gì? Một mặt ruột đảm nhiệm vai trò “phục vụ” hệ cơ bắp và các tuyến hạch phức tạp, cấu thành hệ tiêu hóa.
Category:
Bổ ích và thú vị
,
BỔ ÍCH-THÚ VỊ
Sự việc nào / tâm hồn
 |
| Cân bằng |
Sự việc nào vượt quá giới hạn của sự ôn hoà đều có một nền tảng bất ổn định - Seneca
MAKE AMERICA WEAK AGAIN
Diễn Đàn Trái Chiều đã bàn qua về những thảm bại nội bộ của cụ Biden. Bây giờ đã đến lúc phải nhìn qua một khía cạnh khác, khía cạnh mà những thất bại sẽ nguy hại hơn xa khi hòa bình thế giới bị đe dọa và mạng cả triệu dân trên thế giới bị treo lủng lẳng dưới sợi chỉ.
Category:
Bổ ích và thú vị
,
BỔ ÍCH-THÚ VỊ
Đăng ký
Bài đăng
Tất cả nhận xét
Bài đăng phổ biến
Danh sách Blog của Tôi
HSE !
Tư thế lao động & xương khớp
Đăng ký
Bài đăng
Tất cả nhận xét